Reacties

17. Waar komt het kwaad vandaan?


Bekende vragen zijn:

  • Waar komt het kwaad vandaan?
  • Waartoe dient het kwaad?
  • Had een almachtige God het kwaad niet kunnen voorkomen?
  • Hoe wordt het kwaad overwonnen?
  • Wordt het kwaad sowieso ooit overwonnen?


Over al deze vragen is al veel nagedacht.
Het zijn lastige vragen, die telkens door de eeuwen heen gesteld worden.
Het zijn urgente vragen, want velen hebben zich van het geloof afgekeerd, omdat God hen geen antwoord gaf op deze prangende vragen.
Vooral de eerste vraag ‘Waar komt het kwaad vandaan?’ is door dr. Van Veluw doordacht en hij heeft daarover een goed boek geschreven. Hij haalt daarin veel geleerden aan , zowel filosofen als theologen, zodat we breed geïnformeerd worden. Met name in hoofdstuk vier worden de visies van veel theologen besproken.
Wat daarbij opvalt is dat zij allemaal Genesis 1-3 symbolisch lezen.


Het mooiste van de boeken van dr. Van Veluw vind ik dat ze zeer systematisch en logisch zijn opgezet. Al meedenken kom je verder.
In de paradijsthese probeer ik de Bijbelteksten zo letterlijk mogelijk te lezen.
Vanuit dat uitgangspunt ben ik ook de boeken van dr. Van Veluw gaan lezen en dat resulteerde in een aantal reacties op die boeken.
In die reacties heb ik de ideeën uit de paradijsthese verwerkt, om deze te toetsen en om de meerwaarde van die ideeën aan te tonen.


Ik plaats deze reacties op de site om geïnteresseerden mee te laten denken, in de hoop dat zij de discussie verder gaan brengen. Want elke feedback is welkom.
De onderstaande reacties zijn als PDF te downloaden, zodat gemakkelijk gebruik kan worden gemaakt van de aanwezige zoekfunctie.


  1. Reactie op ‘De satan een noodzakelijk kwaad’- 7 bladzijden
  2. Reactie op de hfdst. 1-2 van ’Waar komt het kwaad vandaan? - 7 bladzijden
  3. Reactie op de hfdst. 3 van ’Waar komt het kwaad vandaan? - 8 bladzijden
  4. Reactie op de hfdst. 4 van ’Waar komt het kwaad vandaan?- 12 bladzijden
  5. Vervolgreactie op de hfdst. 4 van ’Waar komt het kwaad vandaan?- 16 bladzijden



Van ds. Bert van Veluw ontving is op 22-4-2013 de volgende reactie:


Zie geel


Met vriendelijke groeten,


ds. Bert van Veluw

Geachte ds. Van Veluw,


De aan ons door God gegeven tijd is beperkt.
We moeten daarom prioriteiten stellen.
Ik vind het jammer dat u geen tijd hebt om op mijn ideeën te reageren.
Maar begrijpen doe ik het wel.
Want mijn ideeën heb ik met veel Bijbelteksten onderbouwd, terwijl ik die teksten zo letterlijk mogelijk wil lezen.
U haalt in uw boek theologen aan die Genesis 1-3 symbolisch lezen.
Juist daar heb ik moeite mee.
Ik voel bij u een zekere sympathie voor juist die theologen, terwijl volgens uw eigen conclusie juist die theologen u niet veel verder hebben kunnen helpen.
Een ommezwaai naar het zo letterlijk mogelijk lezen van de Bijbel tref ik in uw boek niet aan.
Dat vind ik jammer.
Ik kies niet vooraf voor een ‘letterlijk’ (wat dat dan ook is) of symbolisch lezen van de eerste hoofdstukken Bijbel. Ik bestudeer de exegeten en ga ik in op hun argumenten waarom we de tekst volgens hen zo moeten verstaan. Ik stel hen slechts twee vragen en kom tot de conclusie dat de teksten van Gen. 1-4 i.e.g. willen zeggen dat de schepping goed was en dat het kwaad er bij is gekomen. Daarmee is aangetoond dat zij die menen dat de Bijbel zegt dat het kwaad al in de chaos aanwezig was ongelijk hebben.


Ik ga mijn reacties op uw boeken op mijn website plaatsen om zo mogelijk lezers van uw boeken te bereiken. Misschien dat er onder hen geïnteresseerden zijn die hierop reageren. Om dat te bevorderen heb ik nog een afrondende reactie geschreven, waarin ik vooral inga op het eerste gedeelte van hoofdstuk 4.


Ik neem aan dat een schriftelijke reactie van uw kant er niet meer inzit. Verder veronderstel ik dat u een groot netwerk hebt. Mocht daaronder iemand zijn die zich ook voor deze problematiek interesseert, dan hoop ik dat u hem naar mijn website verwijst.


Voor de volledigheid hecht ik al mijn reacties als bijlage aan deze mail. Met vriendelijke groet,
Nico Bakker

Overigens ben ik wel blij met uw uitgebreide verslagen. Daarvoor heel veel dank.


Met vriendelijke groeten,


ds. Bert van Veluw








  1. Als Adam 12 jaar was geweest (ik geloof dat dus niet), dan had hij niet verrast uitgeroepen toen Eva geschapen werd "been van mijn been en vlees van mijn vlees". Als 12 jarige heb je nog niet veel behoefte aan een vrouw, maar meer aan een moeder. Adam is dus als volwassen man geschapen.
  2. Adam heeft niet lang in het paradijs rondgewandeld (voor de zondeval), anders waren er voor de zondeval al nakomelingen geweest.
  3. De vrouwen die na Eva kwamen zijn niet geschapen uit een rib, want anders waren deze schepsels volmaakt zonder zonde geweest en hadden ze niet hoeven te sterven (Of er had een 2e zondeval plaats moeten vinden, wat erg onwaarschijnlijk is). Wat door God geschapen is, kan alleen maar zonder zonde zijn.
  4. Waarom moet je proberen om de miljoenen jaren binnen de Bijbel passend te maken? Je kunt toch gewoon geloven dat de wereld hooguit 20.000 jaar oud is?
  5. Wat is je doel van de doordenking?
  6. Er zijn talloze voorbeelden waarbij enge ziektes, zoals reumatische vergroeiingen en kankergezwellen, in fossielen zijn gevonden. Hoe is dit te combineren met het feit dat voor de zondeval het lijden afwezig verondersteld moet worden?
  7. Waarom heeft God Adam en Eva als onvolwassen mensen geschapen?
  8. Is de paradijsthese te speculatief? Doet deze afbreuk aan de Bijbel?
  9. Heeft God de zondeval voorzien?
  10. Had de wereld voor de zondeval mogelijk een andere vorm?
  11. Mailwisseling met André van Gelder, eindredacteur van Wetenschap van Meesterschap (SchepperEnZoon.nl).
  12. Mailwisseling met Rinus Kiel, creationist met een uitgebreide eigen website
  13. Reactie op de stelling uit De Reformatie van 7 oktober 2011
  14. Mailwisseling met Ton de Ruiter
  15. Wat zegt Daniël over de eindtijd?
  16. Wat is de late-alverzoening?
  17. Waar komt het kwaad vandaan?
  18. Wat zegt ons de tekst: ‘De bladeren van de boom brachten de volken genezing’ (Openbaring 22:2)?
  19. Gedachten bij ‘De stilte van God’ van Reinier Sonneveld
  20. Calvijns predestinatieleer gewikt en gewogen
  21. Gedachten bij ‘Profetisch licht – Toekomst voor Israël en de kerk’ van dr. J. Hoek (red.)
  22. Gods toorn en Gods geweld
  23. Is de vuurpoel te onderscheiden van de poel van vuur en zwavel?
  24. Hosea 11 en 12, over de brullende Leeuw en over Gods verkiezing van Jakob.